၂၀၁၆ ခုနွစ္အတြင္း ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ျကြင္း ပညာရွင္ တရုတ္လူမ်ိုး လီဒါရွန္က သူ ျမစ္ျကီးနားေဈးက ဝယ္လာတဲ့ ပယင္း ထဲမွာ နွစ္သန္းေပါင္း ၉၉ သန္း သက္တမ္းရွိ ဒိုင္နိုေဆာအျမီး နစ္ျမုပ္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ သုေတသန မွတ္တမ္းေတြကို ကမၻာ တဝန္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုလိုက္တဲ့အခါ တနိုင္းက ပယင္းေဈးကြက္ကလည္း ေျမာက္တက္လာပါတယ္။
နိုင္ငံရပ္ျခားက ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ျကြင္း သုေတသန ပညာရွင္တခ်ို့ ေလ့လာေရးလုပ္ဖို့ တနိုင္းေဒသကို ဝင္ေရာက္လာသလို တပ္မေတာ္ကလည္း ၂၀၁၆ ခုနွစ္ ျသဂုတ္လမွာ ဖားကန့္ျမို့နယ္ ရွဒူးဇြပ္ ေက်းရြာထဲက KIA ရဲ့ေရွြနဲ့ ပယင္းေမွာ္ေတြကို ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ျပီး ေမွာ္လုပ္ကြက္က တရုတ္နိုင္ငံသား ၈ ဦးကိုလည္း ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။
ရွဒူးဇြပ္ေက်းရြာက ေဒသခံေတြလည္း စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြ ျဖစ္သြားသလို ဒုကၡသည္ေတြကို ကခ်င္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ့ အစည္းေတြက လာေရာက္ ေထာက္ပံ့တဲ့ ဆန္၊ ဆီ ရိကၡာကားေတြကိုလည္း KIA ကို ေထာက္ပံ့မယ့္ ကားေတြဆိုျပီး တားျမစ္တာေတြ ၂၀၁၆ ခုနွစ္အတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။၂၀၁၇ခုနွစ္ ဇြန္လ ပထမပတ္မွာေတာ့ တနိုင္းေဒသမွာ အျကီးအက်ယ္ ေဈးကြက္ျဖစ္ေနတဲ့ KIA ပယင္းေမွာ္ေတြကို သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ဖ်က္ဆီးေနတဲ့ ေမွာ္ေတြ နိုင္ငံေတာ္ဘ႑ဍာေငြ ဆံုးရံႈးေနတဲ့ တရားမဝင္ေမွာ္ေတြလို့ စြဲခ်က္နဲ့ ထိုးစစ္ ဆင္ပါတယ္။
ေဒသခံေတြ အပါအဝင္ ေမွာ္ေတြမွာ လာလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ေရွြ့ေျပာင္းလုပ္သားေတြ အားလံုး အသက္ မဆံုးရံႈးဖို့ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ ေနာက္ဆံုးထား ထြက္သြားရမယ္ဆိုတဲ့ စာေတြကိုလည္း ရဟတ္ယာဉ္ေပၚကေန က်ဲခ်ခဲ့တာပါ။
ဇြန္လ ၃ ရက္မွာ နမ္ဗ်ူ၊ အင္ဂါးဂါး၊ နမ့္ခမ္း၊ အြယ္ေလာ ေက်းရြာေတြအနီးမွာ တပ္မေတာ္နဲ့ KIA တို့ အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္ ျကတာေျကာင့္ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ထိေတာင္ မေရာက္ဘဲ ေဒသခံေတြ ေမွာ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ က်င္းသားေတြ အားလံုးထြက္ေျပး ခဲ့ရ ပါတယ္။
ေမွာ္ထဲမွာ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္လက္စနဲ့ ေျပးရတာေျကာင့္ က်င္းသားအမ်ားစုမွာ ေဒသအသီးသီးက ေနအိမ္ေတြကို ျပန္ဖို့ လမ္း စရိတ္ေတြ မလံုေလာက္သလို တိုက္ပြဲေတြေျကာင့္ ေမွာ္ေတြဆီကေန တနိုင္းျမို့ေပၚကို ေျပးမယ့္ လမ္းေတြ ကလည္း ပိတ္ဆို့ သြားပါတယ္။
လုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္း ထြက္ေျပးကုန္တဲ့ အတြက္ လုပ္အားခမရေသးတဲ့ က်င္းသားေတြဟာ လမ္းစရိတ္ျပတ္ျပီး တနိုင္း ျမို့နယ္ နဲ့ ဖားကန့္ ျမို့နယ္ထဲမွာ ေသာင္တင္ေနခဲ့ပါတယ္။သူတို့ ခရီးဆက္နိုင္ဖို့ ေဒသခံ အရပ္ဘက္ အဖြဲ့အစည္းေတြ လွြတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ကားသမားေတြက အခမဲ့ ကူညီေပးခဲ့ ျကရပါတယ္။
ေဒသခံ တေထာင္ေက်ာ္ကေတာ့ တနိုင္းျမို့ေပၚကို ေျပးလာျပီး ဘာသာေရး ေက်ာင္းေတြထဲမွာ ခိုလံႈျကပါတယ္။
တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနခ်ိန္မွာ ဧရာဝတီက KIA ရဲ့ သတင္းနဲ့ျပန္ျကားေရး တာဝန္ခံ ဒုဗိုလ္မႉးျကီး ေနာ္ဘူကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းတဲ့အခါမွာ ゞင္းက “ဒါ KIA ရဲ့ ဝင္ေငြကို ျဖတ္ေတာက္ခ်င္လို့ တပ္မေတာ္က ဝင္တိုက္တာ” လို့ ေျပာဆိုပါတယ္။
တပ္မေတာ္က စြပ္စြဲထားတဲ့ ေမွာ္ေျကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ဒုဗိုလ္မႉးျကီး ေနာ္ဘူက လံုးဝ လက္မခံပါဘူး။
ဖားကန့္ေဒသမွာ ေက်ာက္စိမ္းကို စက္ယနၱရားျကီးေတြနဲ့ တူးယူျပီး ေတာင္ေတြကို ျဖိုခ်ပစ္တဲ့ စစ္အစိုးရရဲ့ လုပ္ရပ္ ေတြက သာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးတာလို့ ဒုဗိုလ္မႉးျကီး ေနာ္ဘူက ေျပာဆိုပါတယ္။
ျသဂုတ္လ ၁၄ ရက္ ျပည္သူ့လွြတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမွာေတာ့ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ ဒုဗိုလ္မႉးျကီး စိုးျမင့္ေအာင္ က ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၇ ပုဒ္မ(ဃ) အရ နိုင္ငံေတာ္ဟာ နိုင္ငံေတာ္ရွိ ေျမအားလံုး၊ ေျမေပၚ ေျမေအာက္၊ ေရေပၚေရေအာက္၊ ေလထုအတြင္းရွိ သယံဇာတ ပစၥည္းအားလံုးရဲ့ ပင္ရင္းပိုင္ရွင္ ျဖစ္တယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
နိုင္ငံေတာ္ သယံဇာတေတြကို တူးေဖာ္တဲ့ အခါ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ ခြင့္ျပုခ်က္ ပါရွိမွ ေဆာင္ရြက္လို့ရမွာ ျဖစ္သလို တူးေဖာ္ သူေတြက ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၃၁ ပုဒ္မခြဲ(က) ၊ ပုဒ္မ ၂၅၄ ပုဒ္မခြဲ (က) တို့အရ ျပည္ေထာင္စု တိုင္း ေဒသျကီး/ျပည္နယ္ မ်ားကို အခြန္ေပးရမွာလို့လည္း ဒုဗိုလ္မႉးျကီး စိုးျမင့္ေအာင္က ဆိုပါတယ္။KIA က နိုင္ငံျခားသား ပညာရွင္ေတြကိုလည္း ပယင္းေမွာ္ေတြအတြင္း ခိုးသြင္းျပီး ေမွာ္လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္ ေနတာလို့ လည္း ဒုဗိုလ္မႉးျကီး စိုးျမင့္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“တရားမဝင္ လုပ္ရပ္ေတြကေန တနွစ္ေကာက္ခံရရွိမႈက က်ပ္သိန္းေပါင္း ၂၈၀ဝ၀ ခန့္ရွိတယ္လို့ ေဒသ သတင္းေတြ အရ သိရပါတယ္။ ဒီေငြေတြကို KIA အဖြဲ့က ေဒသဖြံ့ျဖိုးေရး ဘာမွ မလုပ္ေပးပါဘူး။ ဒီေငြေတြဟာ နိုင္ငံေတာ္ အတြက္ အက်ိုး မရွိဘဲ ゞင္းတို့ အဖြဲ့ရဲ့ အက်ိုးနဲ့ လက္နက္ဆြဲကိုင္ျပီး ဥပေဒမဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ ဆက္လုပ္ဖို့ အဆိပ္ပင္ ေရေလာင္းသလို ျဖစ္သြား တာပါ”လိုလည္း ဒုဗိုလ္မႉးျကီး စိုးျမင့္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
ေျမစာပင္ ျဖစ္သြားတဲ့ ပယင္း ေဒသခံမ်ားတျပိုင္တည္းမွာ တပ္မေတာ္က KIA ေမွာ္ေတြရွိတဲ့ တနိုင္း ျမို့ကို ဝင္တဲ့ ဆန္နဲ့ စက္သံုးဆီေတြကို ကန့္သတ္ လိုက္ပါ တယ္။
နယ္စပ္ေရးရာ လံုျခံုေရး ဝန္ျကီး (ကခ်င္ျပည္နယ္) ၊ တနိုင္း ျမို့နယ္ထဲက နယ္ေျမခံ တပ္ေတြက တပ္မေတာ္ အရာရွိ ေတြရဲ့ ခြင့္ျပုခ်က္ လက္မွတ္ အဆင့္ဆင့္ပါမွသာ ဆန္၊ စက္သံုးဆီေတြကို သယ္ယူခြင့္ ျပုပါတယ္။
စစ္ေဆးမႈေတြ အထပ္ထပ္ေက်ာ္ျဖတ္ျပီး တနိုင္းျမို့ထဲ ေရာက္ရွိလာတဲ့ ဆန္၊ စက္သံုးဆီေတြက ေဈး ၂ဆ ျမင့္တက္ သြား ပါ ေတာ့တယ္။
လွ်ပ္စစ္မီး မရွိတဲ့ တနိုင္းျမို့ေလးရဲ့ ေဒသခံေတြကေတာ့ ေဈး ၂ဆျမင့္တက္ေနတဲ့ စက္သံုးဆီကို ေန့စဉ္ ဝယ္သံုး ေနျက ရပါတယ္။
ဆန္ကိုလည္း ေပါေပါမ်ားမ်ား ဝယ္ယူလို့ မရတာေျကာင့္ ဘုရားေက်ာင္းဝင္း အတြင္းမွာ ခိုလံႈေနရတဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြ အတြက္ ဆန္မလံုေလာက္တဲ့ ျပႆနာကိုလည္း ဘုရားေက်ာင္း တာဝန္ရွိသူေတြက ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
ကခ်င္နွစ္ျခင္း ခရစၥယာန္အဖြဲ့ခ်ုပ္ (KBC) အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေဒါက္တာ ခလမ္ဆမ္ဆြန္က “စစ္ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ စီးပြားေရး အေကာင္းဆံုး လုပ္တာကေတာ့ နွစ္ဘက္စစ္တပ္ေတြပဲ KIA ဘက္လည္း အျကီးပိုင္းေတြက စီးပြားေရးပဲ ၊ တပ္မေတာ္မွာလည္း အျကီးပိုင္းေတြက စီးပြားေရးပဲ။ ခံရတာ ျပည္သူေတြပဲ”လို့ ဆိုပါတယ္။
တပ္မေတာ္က စာက်ဲျပီး ထြက္ခိုင္းတဲ့ နမ္ဗ်ူ၊ အင္ဂါးဂါး၊ အြယ္ေလာ၊ နမ့္ခမ္းရြာေတြက ပယင္း မတူးခင္ကတည္းက ေနထိုင္ ေနျကတာ ျဖစ္ျပီး ေမွာ္ရွိစဉ္ကလည္း ေဒသခံေတြက ဘာအက်ိုးအျမတ္မွ ခံစားရတာ မဟုတ္ဘူးလို့ ေဒါက္တာ ခလမ္ဆမ္ဆြန္က ေျပာပါတယ္။
KBC က တနိုင္း စစ္ေဘးေရွာင္ေတြ ေနရပ္ျပန္နိုင္ေရး အတြက္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ုပ္နဲ့ ေတြ့ဆံုညွိနွိုင္းခဲ့ေပမယ့္ အရပ္သားေတြ ေနရပ္ျပန္မယ္ဆိုရင္ နွစ္ဘက္တပ္ေတြရဲ့ ကင္းစခန္းေတြ ေနာက္ဆုတ္ေပးဖို့ လိုသလို လံုျခံုေရးအရ ေထာင္ထားတဲ့ မိုင္းေတြကို ျပန္ရွင္းေပးရမွာ ျဖစ္တာေျကာင့္ ညွိနွိုင္းမႈ အဆင္မေျပေသးပါဘူး။တနိုင္းျမို့အာဏာပိုင္ေတြက ျမို့ဂုဏ္သိကၡာနဲ့ မညီဘူးဆိုျပီး စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းေတြလည္း ဖြင့္ခြင့္ မေပးတာေျကာင့္ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြက ဘုရားေက်ာင္းဝင္းထဲက အမိုးနဲ့ သံမံတလင္းပဲ ရွိတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြမွာ အကာအရံမရွိ ေနထိုင္ ေနျကရပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝန္ျကီးခ်ုပ္ ေဒါက္တာ ခက္ေအာင္ကေတာ့ တနိုင္းကိစၥမွာ ျပည္သူေတြ ေနရပ္ျပန္မယ္ဆို ကူညီေပးမယ္ လို့ ေျပာေပမယ့္ ေမွာ္ကိစၥမွာေတာ့ တပ္မေတာ္က စစ္ေရးအျမင္နဲ့ လုပ္သြားတာ ျဖစ္ျပီး ျပည္နယ္ အစိုးရနဲ့ တိုင္ပင္ေျပာဆို ျခင္း တစံုတရာ မရွိတာေျကာင့္ ဘာမွ မွတ္ခ်က္ မေပးလိုဘူးလို့ ဆိုပါတယ္။
သဘာဝ သယံဇာတနဲ့ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ျကီးဌာန (ကခ်င္ျပည္နယ္) ဝန္ျကီး ဦး H လေအာင္ ကေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ ဥပေဒကို အျပီးသတ္ ျပင္ဆင္ျပဌာန္းျပီးပါက ပယင္းေမွာ္ေတြကို သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး နည္းလမ္းေတြနဲ့ အညီ တရားဝင္လုပ္ကြက္ေတြ ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာလို့ ဆိုပါတယ္။
“ဥပေဒမရွိရင္ က်ေနာ္တို့ ဘာမွလုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိဘူး။ ဥပေဒေတာင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးမွ က်ေနာ္တို့ လုပ္လို့ ရမွာ။ တကယ္လို့ ဗဟိုကေနပဲ ေက်ာက္စိမ္းလို ကိုင္ထားတယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္လည္း ဘာမွလုပ္စရာ မရွိဘူး”လို့လည္း ဦး H လေအာင္ က ေျပာပါတယ္။
ဥပေဒ ထြက္လာရင္ေတာ့ ဘူမိေဗဒပညာရွင္ အဖြဲ့ေတြကို ေစလွြတ္ျပီး ပယင္းေမွာ္ေတြအေျကာင္း သုေတသန လုပ္ဖို့နဲ့ ေဒသခံ ေတြရဲ့ ဆနၵကိုလည္း ေကာက္ယူဖို့ ကြင္းဆင္းတာေတြ လုပ္ဖို့ စဉ္းစားထားတယ္လို့ ဦး H လေအာင္ က ဆိုပါ တယ္။
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ့နဲ့ တပ္မေတာ္ျကား ပယင္းေျမကို ပိုင္ဆိုင္ဖို့ တိုက္ခိုက္ျကတဲ့ ပြဲမွာ ေဒသခံေတြ ကေတာ့ အိုးအိမ္ေတြ ေပ်ာက္ဆံုး သြားခဲ့ရပါျပီ။
စားဝတ္ေနေရး မေျပလည္လို့ အသက္နဲ့ ရင္းျပီး က်င္းသား လာလုပ္တဲ့ သူေတြလည္း ထြက္ေျပးခဲ့ရ ျပီးပါျပီ။
ပယင္းေျမမွာ ေမွာ္လုပ္ငန္းေတြ တကယ္ပဲ ရပ္တန့္ သြားေတာ့မွာလား၊ လုပ္ငန္းရွင္နဲ့ က်င္းသားေတြ စြန့္ပစ္ ထားခဲ့ရတဲ့ ပယင္းက်င္းေတြေရာ ဘာေတြျဖစ္ကုန္ျပီလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ဘယ္သူကမွ မသိနိုင္ပါ။
အရင္က KIA ကို အခြန္အခေပးရင္ ေမွာ္ထဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလို့ ရေပမယ့္ အခုေတာ့ ေမွာ္ေတြထဲကို နွစ္ဖက္တပ္ က စစ္သားေတြက လြဲျပီး ဘယ္သူကမွ မဝင္ရဲျကေတာ့ပါဘူး။ ။
