ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမာက္ဖ်ားပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ဧရာဝတီ ျမစ္အထက္ပိုင္းတြင္ တည္ေဆာက္မည့္ ဆည္ ၄ ခုေၾကာင့္ ေဝးကြာလွေသာ ေအာက္ပိုင္း ျမစ္ဝွမ္းေဒသမ်ားအထိ ေဂဟစနစ္သည္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ မရနိုင္ေလာက္ေအာင္ ထိခိုက္ ပ်က္စီးမည္ဟု ကခ်င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ကြန္ရက္အဖြဲ႕(KDNG) က မၾကာေသးခင္က ထုတ္ျပန္သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ဆိုထားသည္။
ႏွစ္စဥ္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မဂၢါဝပ္ ၁၂၀၀ အထိ ထုတ္လုပ္နိုင္မည္ဟု စီမံကိန္း ေရးဆြဲသူမ်ားက ခန႔္မွန္းထားသည့္ ေရတံခြန္ ဆည္မ်ားကို တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ International Development Company Ltd. (YEIG) လုပ္ငန္းစုက ဧရာဝတီျမစ္ထဲသို႔ ေပါင္းစပ္စီးဆင္းသည့္ ျမစ္ႏွစ္ခုအနက္ တခုျဖစ္သည့္ အင္မိုင္ျမစ္၏ ျမစ္လက္တက္ ျဖစ္ေသာ ေငါ့ခ်န္းခ ျမစ္ေပၚတြင္ တည္ေဆာက္မည္ ျဖစ္သည္။
ထိုစီမံကိန္းေၾကာင့္ ထိခိုက္မည့္ ေငါ့ခ်န္းခ ျမစ္ဝွမ္းတြင္ ေနထိုင္ေသာ ခန႔္မွန္းေျခ လူ ၄၅၀၀ တို႔ကို ေရလႊမ္းမိုးမည့္ ေနရာ ေဒသ အတိုင္းအတာ အပါအဝင္ စီမံကိန္း၏ ထိခိုက္မည့္ အတိုင္းအတာကို အသိမေပးဘဲ ထားသည္ဟု ေငါ့ခ်န္းခ ျမစ္ဝွမ္း ကို ကယ္တင္ျခင္း အမည္ရွိ အထက္ပါ အစီရင္ခံစာကိုု ထုတ္ျပန္သည့္ ျမစ္ႀကီးနား အေျခစိုက္ KDNG အဖြဲ႕က ေျပာသည္။
ေဒသခံ႐ြာသား အမ်ားအျပားသည္ ေျမၾသဇာ ေကာင္းလွေသာ ျမစ္ဝွမ္းလြင္ျပင္ လယ္ေတာ႐ြာမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။ ဆည္ေၾကာင့္ လယ္ယာေျမမ်ားကို ေရလႊမ္းမိုးျခင္းသည္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ ေနထိုင္မႈ ဘဝကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ ေစမည္ ဟု KDNG က သတိေပးသည္။
လီဆူ၊ လေဟာ္၊ ေလာ္ဗို၊ လာခ်စ္ႏွင့္ ငိုခ်န္ခ စသည့္ ကခ်င္ လူမ်ိဳးစုခြဲမ်ား ပါဝင္ေသာ ေဒသခံမ်ားက ထိုစီမံကိန္းကို မႏွစ္ၿမိဳ႕ၾကေၾကာင္း KDNG က ဆိုသည္။ KDNG သည္ ထို သြားေရးလာေရး ခက္ခဲလွေသာ ေဒသမွ ရပ္႐ြာမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္ေနေသာ အဖြဲ႕အစည္း အနည္းငယ္မွ် အနက္ တခုမွ်သာ ျဖစ္သည္။
“က်ေနာ္တို႔ ဘိုးဘြားေတြရဲ႕ ဇာတိေျမနဲ႕ သယံဇာတေတြ ဖ်က္ဆီးတာကို က်ေနာ္တို႔ လက္မခံနိုင္ဘူး” ဟု ေဒသခံ ေဇာ္လြမ္း က ေျပာသည္ ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယူနန္ျပည္နယ္တြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ပိုလွ်ံေနၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ တင္ပို႔ရန္ပင္ စီစဥ္ေနေစကာမူ ထိုစီမံကိန္းမွ ထြက္သည့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို တ႐ုတ္နိုင္ငံသို႔ တင္ပို႔မည္ဟု KDNG က ကိုးကားေဖာ္ျပသည့္ ဂ်ပန္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေအဂ်င္စီ၏ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာ အရ သိရသည္။
ရပ္ဆိုင္းလိုက္ရေသာ ျမစ္ဆုံဆည္ တည္ေဆာက္ေရး အတြက္ ဓာတ္အားေပးမည့္ ခ်ီေဗြျမစ္ေပၚရွိ ဆည္တခု အပါအဝင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အသုံးျပဳနိုင္ေသာ ဆည္အမ်ားအျပား တည္ရွိေနၿပီး ျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္း သတင္းဌာနမ်ားႏွင့္ မၾကာေသးမီက ေတြ႕ဆုံ ေျဖၾကားခဲ့သည့္ ျပည္နယ္အရာရွိ တဦး၏ အဆိုုအရ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ ဓာတ္အားလိုင္း အဆင့္ျမႇင့္တင္နိုင္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ထိုဆည္မွ ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္နိုင္စြမ္း၏ ၃ ပုံ ၁ ပုံသာ ထုတ္လုပ္ေနသည္ဟု သိရသည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္က တည္ေဆာက္ၿပီးစီးခဲ့ေသာ ထိုဆည္၏ ခ်ီေဗြျမစ္အေပၚသက္ေရာက္မႈမွာလည္း လြန္စြာ ဆိုး႐ြားလွၿပီး ေငါ့ခ်န္းခ ျမစ္ဝွမ္း အတြက္ အေရးပါေသာ သင္ခန္းစာျဖစ္သည္ဟု KDNG က ဆိုသည္။
“ေလ်ာ္ေၾကး စနစ္တက် ေပးျခင္း မရွိဘဲ အဖိုးတန္ေသာ လယ္ေျမမ်ားကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ကာ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းရွိ ႐ြာသားမ်ား မွာလည္း ဆည္မွ လႊတ္ေသာ ညစ္ညမ္း ေရေၾကာင့္ ျမစ္ကမ္းပါးရွိ သီးႏွံမ်ားပ်က္စီး၊ ငါးမ်ား ေသဆုံးကာ ေရခ်ိဳးလွ်င္ အႏၲရာယ္ ႀကဳံရသည္” ဟု အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသည္ စြမ္းအင္စီမံျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျပန္လည္ သုံးသပ္ရန္လိုသည္ ဟု အင္မိုင္ႏွင့္ မလိချမစ္မ်ားတြင္ တည္ ေဆာက္မည့္ ျမစ္ဆုံဆည္ႏွင့္ ဆက္စပ္ဆည္ ၆ ခု တည္ေဆာက္ျခင္းကို အျပင္းအထန္ဆန႔္က်င္ေသာ KDNG က ေျပာ သည္။
အထူးသျဖင့္ အစိုးရသည္ ေဒသခံမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို စေတးၿပီး စြမ္းအင္ တင္ပို႔ျခင္းျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ပုံစံကို အာ႐ုံစိုက္ေနသည္ ဟု KDNG ကဆိုသည္။
“ျပည္တြင္း စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးေရးသည္ ဒုတိယ ဦးစားေပး ျဖစ္ေနၿပီး နိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းရွိ ၿမိဳ႕မ်ား၊ ႐ြာ မ်ားကိုသာ အဓိက ဝန္ေဆာင္မႈေပးေသာ အကုန္အက်မ်ားၿပီး ေႏွးေကြးသည့္ မဟာ ဓာတ္အားလိုင္းကို မွီခိုေနသည္။ ပိုမိုလွ်င္ျမန္ၿပီး အကုန္အက် သက္သာသည့္ ဓာတ္အားလိုင္း ျပင္ပ ေဒသအလိုက္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္ျဖန႔္ခ်ိသည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ဦးစားေပးျခင္းမရွိေပ” ဟုလည္း KDNG က ေျပာသည္။
ယခင္ နိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေကာင္စီ အစိုးရ၏ စီမံခန႔္ခြဲမႈ အမွားအယြင္းႏွင့္ ကခ်င္ ျပည္နယ္၏ သယံဇာတမ်ား ခိုးယူျခင္းကို ဆန႔္က်င္ေသာ ကခ်င္လူငယ္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ား ဦးေဆာင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ KDNG ကို စစ္အစိုးရေခတ္ တေလွ်ာက္ ေျမေအာက္ အဖြဲ႕အစည္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရသည္။
မၾကာေသးခင္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ထိုအဖြဲ႕သည္ ျပည္နယ္အတြင္းရွိ သယံဇာတမ်ားကို ျပည္နယ္ကသာ ထိန္းခ်ဳပ္စီမံရန္ ႀကိဳးစားေသာ လူထုလႈပ္ရွားမႈတြင္ ထိပ္တန္းက ပါဝင္ခဲ့သည္။
အမ်ားျပည္သူ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေသာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ကမာၻ႔ဘဏ္၏ လုပ္ငန္းခြဲ နိုင္ငံတကာ ဘ႑ာေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း (IFC) က အားေပးေနျခင္းအား KDNG ၏ ကန႔္ကြက္ပြဲကိုလည္း လြန္ခဲ့ေသာ ေဖေဖာ္ဝါရီလက ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။
ယူနန္အေျခစိုက္ YEIG သည္ အထက္ပါ ဆည္စီမံကိန္းတြင္ ၈၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမည္ ဟု KDNG က ဆိုသည္။ ျမန္မာ အစိုးရက ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပိုင္ဆိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး က်န္ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္းကို စစ္အစိုးရေခတ္ စက္မႈဝန္ႀကီးေဟာင္း ဦးေအာင္ေသာင္း၏ သားမ်ားပိုင္ေသာ IGE က ပိုင္ဆိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ေငါ့ခ်န္းချမစ္ေပၚရွိ ပထမဆုံးဆည္ကို ေဆာ့ေလာ္ၿမိဳ႕နယ္ ေလာင္ဒင္တြင္ တည္ေဆာက္မည္ ျဖစ္ၿပီး က်န္ဆည္ ၃ ခုကို ခ်ီေဗြၿမိဳ႕နယ္ရွိ ထြန္းရွိန္၊ ခန္းကန္၊ ေဂၚလန္တို႔တြင္ တည္ေဆာက္မည္ ျဖစ္သည္။
တ႐ုတ္နိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္မွ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ေရကာတာမ်ား၏ အေလးခ်ိန္ႏွင့္ ငလ်င္ေၾကာေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာ နိုင္သည့္ ငလ်င္အႏၲရာယ္မ်ားေၾကာင့္ ၫူျမစ္ တေလွ်ာက္ ဆည္တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၾက ေၾကာင္း လည္း KDNG က ေဖာ္ျပထားသည္။
KDNG ၏ သုေတသနအရ ေဂၚလန္ဆည္သည္ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ ထိုငလ်င္ေၾကာႏွင့္ ကီလိုမီတာ ၃၀ သာ ကြာေဝးသည္။
စီမံကိန္းေၾကာင့္ ထပ္မံ ရႈပ္ေထြးေစနိုင္ေသာ အေျခအေနမွာ ေငါ့ခ်န္းချမစ္သည္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕(KIO)ႏွင့္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနေသာ ေဒသမ်ားကို ျဖတ္သန္း စီးဆင္းေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုေဒသသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ အထူးေဒသ ၁ တြင္ ပါဝင္ေနၿပီး အပစ္ရပ္ အုပ္စုမွ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ျဖစ္လာေသာ ကခ်င္ ဒီမိုကေရစီသစ္ တပ္မေတာ္ (NDAK) ေခါင္းေဆာင္ ဦးစခုန္တိန႔္ယိန္း၏ နယ္ေျမျဖစ္သည္။
(ဧရာဝတီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် Seamus Martov ၏ Dam Project in Northern Myanmar Will Destroy Remote River Valley, Environmentalist Group Warns ကို ဘာသာပြန်သည်။)
